Chart – elegancja, szybkość i niezwykły charakter

Charty to psy, które od wieków zachwycają swoją smukłą sylwetką, niesamowitą szybkością i wyjątkowym charakterem. To rasa, która cieszy się uznaniem zarówno wśród miłośników psów sportowych, jak i osób szukających wiernego i spokojnego towarzysza. W tym artykule przybliżymy historię tej wyjątkowej rasy, jej cechy fizyczne, charakter, potrzeby oraz zasady pielęgnacji i wychowania.

Historia i pochodzenie charta

Historia chartów sięga starożytności. Ich wizerunki znajdowano na egipskich freskach sprzed ponad 4000 lat. Charty były cenione przez faraonów za swoją elegancję i umiejętności łowieckie. W późniejszych wiekach psy te pojawiły się w Europie, gdzie służyły do polowań na zające i jelenie. Stały się symbolem arystokracji, a ich hodowla była starannie kontrolowana.

W różnych regionach świata rozwinęły się odmienne typy chartów. W Afganistanie powstał chart afgański, słynący z długiej, jedwabistej sierści. W Anglii wyhodowano greyhoundy, znane z niezwykłej szybkości. Z kolei w krajach arabskich rozwinęła się linia saluki, czyli chartów perskich, znanych z wytrzymałości w trudnych warunkach pustynnych.

Współcześnie charty są wykorzystywane zarówno jako psy myśliwskie, jak i sportowe, biorące udział w wyścigach. Ich niezwykła szybkość i zwinność czynią je jednymi z najszybszych psów na świecie – chart angielski (greyhound) potrafi osiągnąć prędkość nawet 70 km/h! W wielu krajach charty odnoszą sukcesy w sportach kynologicznych, takich jak coursing czy wyścigi torowe.

Rodzaje i odmiany chartów

Rodzina chartów obejmuje wiele ras, z których każda ma swoje unikalne cechy:

• Chart afgański - wyróżnia się długą, jedwabistą sierścią i dumną postawą
• Greyhound - najszybszy z chartów, popularny w wyścigach psów
• Whippet - mniejsza wersja greyhound, idealny do sportów i jako pies rodzinny
• Saluki - elegancki chart perski o wysokiej wytrzymałości
• Borzoj - rosyjski chart o imponującej wielkości i długiej sierści
• Chart polski - nasza rodzima rasa, świetnie przystosowana do lokalnego klimatu

Cechy fizyczne charta

• Smukła i muskularna sylwetka
• Długa, wąska głowa z charakterystycznym wydłużonym pyskiem
• Głęboka klatka piersiowa zapewniająca doskonałą pojemność płuc
• Długie i silne nogi umożliwiające szybki bieg
• Długi ogon zwężający się ku końcowi, często lekko wygięty
• Gładka, krótka sierść o różnym umaszczeniu (z wyjątkiem odmian długowłosych)
• Średnia waga zależna od odmiany – od 15 do nawet 40 kg
• Wzrost od 60 do 76 cm w zależności od rasy

Umaszczenie chartów

Charty występują w wielu wariantach kolorystycznych. Ich sierść jest gładka i przylegająca, co podkreśla elegancki wygląd psa. Najczęstsze umaszczenie to:

• Czarny
• Biały
• Czerwony
• Niebieski
• Pręgowany
• Płowy
• Srebrzysty
• Kombinacje powyższych kolorów

Charakter charta

Charty to psy o wyjątkowym usposobieniu, łączące w sobie cechy niezależnego myśliwego i czułego kompana. Ich charakter jest złożony i wymaga zrozumienia ze strony właściciela.

• Czuły i przywiązany do właściciela - tworzą silną więź z rodziną, są lojalne i oddane
• Spokojny w domu, ale pełen energii na spacerach - potrafią dostosować się do rytmu życia domowego
• Nieco niezależny, choć lojalny - mają własne zdanie, ale są oddane właścicielowi
• Delikatny i wrażliwy na zmiany nastroju opiekuna - świetnie wyczuwają emocje
• Nieagresywny, choć zdarza się, że jest nieufny wobec obcych - wymaga wczesnej socjalizacji
• Inteligentny, ale nie zawsze chętny do wykonywania komend - potrzebuje motywacji
• Ma silny instynkt łowiecki - może gonić małe zwierzęta, wymaga kontroli na spacerach
• Lubi ciepło, źle znosi niskie temperatury - wymaga odpowiedniej ochrony w chłodne dni

W relacjach z dziećmi charty wykazują się dużą delikatnością i cierpliwością. Jednak ze względu na ich wielkość i siłę, kontakty z małymi dziećmi powinny odbywać się pod nadzorem dorosłych. Dobrze socjalizowany chart może mieszkać z innymi zwierzętami domowymi, choć jego instynkt łowiecki może wymagać stałej kontroli.

Aktywność fizyczna i spacery

Charty, mimo swojej szybkości i potrzeby ruchu, nie wymagają ekstremalnie długich spacerów. Potrzebują jednak:

• 2-3 spacerów dziennie, w tym jeden dłuższy (45-60 minut)
• Możliwości swobodnego biegu w bezpiecznym, ogrodzonym terenie
• Regularnych zajęć sportowych - coursing, agility lub wyścigi
• Zabaw węchowych i intelektualnych dla stymulacji umysłowej

Podczas spacerów należy pamiętać o silnym instynkcie łowieckim charta. Spuszczanie psa ze smyczy powinno odbywać się tylko w bezpiecznych, ogrodzonych miejscach.

Chart w mieszkaniu vs. w domu z ogrodem

Wbrew pozorom, charty świetnie adaptują się do życia w mieszkaniu. Są spokojne i nie wymagają dużej przestrzeni w domu, pod warunkiem zapewnienia im odpowiedniej dawki ruchu na zewnątrz. W przypadku domu z ogrodem należy pamiętać o:

• Solidnym ogrodzeniu o wysokości minimum 1,8 m
• Zabezpieczeniu potencjalnych dróg ucieczki
• Stworzeniu zacisznych miejsc do odpoczynku
• Zapewnieniu ochrony przed warunkami atmosferycznymi

Zdrowie i najczęstsze choroby chartów

Charty są generalnie zdrową rasą, jednak mogą być podatne na pewne schorzenia:

• Skręt żołądka - wymaga natychmiastowej interwencji weterynaryjnej
• Problemy z kręgosłupem - związane z ich specyficzną budową
• Choroby oczu - szczególnie zaćma i postępujący zanik siatkówki
• Choroby serca - kardiomiopatia rozstrzeniowa
• Alergie skórne - wymagające odpowiedniej diety i pielęgnacji

Regularne badania profilaktyczne i konsultacje z weterynarzem są kluczowe dla utrzymania zdrowia charta. Szczególną uwagę należy zwrócić na:

• Regularne szczepienia i odrobaczanie
• Kontrolę stanu uzębienia
• Badania kardiologiczne
• Kontrolę stanu stawów i kręgosłupa

Pielęgnacja charta

Charty nie wymagają skomplikowanej pielęgnacji. Ich krótka sierść jest łatwa w utrzymaniu – wystarczy regularne szczotkowanie raz w tygodniu. Warto także dbać o:

• Regularne kontrolowanie uszu i zębów
• Przycinanie pazurów, jeśli nie ścierają się naturalnie
• Chronienie psa przed chłodem w zimie – chart z krótką sierścią szybko marznie, dlatego warto zaopatrzyć go w ubranko

W przypadku chartów długowłosych (jak chart afgański) pielęgnacja jest bardziej wymagająca i obejmuje:

• Codzienne szczotkowanie
• Regularne kąpiele (co 4-6 tygodni)
• Szczególną dbałość o okolice uszu i łap
• Profesjonalne strzyżenie w razie potrzeby

Żywienie charta

Odpowiednie żywienie charta jest kluczowe dla jego zdrowia i kondycji. Ze względu na intensywny metabolizm i aktywny tryb życia, charty potrzebują zbilansowanej diety bogatej w składniki odżywcze.

• Karma wysokiej jakości, bogata w białko (minimum 25%)
• Regularne posiłki – 2-3 dziennie w stałych porach
• Unikanie karmienia tuż przed aktywnością fizyczną – grozi to skrętem żołądka
• Można wzbogacić dietę o:
• Chude mięso (kurczak, indyk, wołowina)
• Warzywa (marchew, dynia, brokuły)
• Zdrowe tłuszcze (olej z łososia, olej lniany)
• Suplementy (w porozumieniu z weterynarzem)

Szczenięta chartów wymagają specjalnej diety dostosowanej do ich szybkiego wzrostu. Należy unikać:

• Zbyt szybkiego przyrostu masy ciała
• Nadmiaru wapnia w diecie
• Produktów mogących wywoływać alergie

Wychowanie i szkolenie charta

Wychowanie charta wymaga cierpliwości i zrozumienia jego natury. Te inteligentne psy potrzebują konsekwentnego, ale łagodnego podejścia.

• Warto zacząć szkolenie od szczeniaka
• Nagrody w postaci smakołyków i pochwał są kluczowe
• Trening powinien być krótki, ale regularny
• Należy pracować nad przywołaniem – chart z silnym instynktem łowieckim może ignorować komendy, gdy coś zwróci jego uwagę

Szczególną uwagę należy poświęcić:

• Wczesnej socjalizacji z ludźmi i innymi zwierzętami
• Nauce chodzenia na smyczy bez ciągnięcia
• Kontroli instynktu łowieckiego
• Budowaniu więzi z właścicielem

Czy chart to pies dla mnie?

• Finanse - czy jesteś w stanie pokryć koszty utrzymania, w tym:
  • Wysokiej jakości karmy
  • Regularnych wizyt u weterynarza
  • Akcesoriów i ubranek na zimę
  • Ewentualnych wydatków na treningi i sporty
• Doświadczenie - czy masz wiedzę i umiejętności potrzebne do wychowania psa z silnym instynktem łowieckim?
• Inne zwierzęta - czy posiadasz inne zwierzęta domowe i czy będziesz w stanie zapewnić im bezpieczeństwo?

Chart będzie idealnym wyborem dla osób, które:

• Prowadzą aktywny tryb życia
• Mają doświadczenie w wychowaniu psów
• Mogą zapewnić bezpieczne miejsce do biegania
• Cenią sobie elegancję i spokój w domu
• Są cierpliwe i konsekwentne w szkoleniu
• Szukają wiernego i czułego towarzysza

Koszty utrzymania charta

Posiadanie charta wiąże się z różnymi wydatkami, które należy uwzględnić w budżecie. Poniżej przedstawiamy szacunkowe koszty utrzymania psa, które mogą się zmienić:

• Koszty początkowe:
  • Zakup szczeniaka od hodowcy: 3000-8000 zł (w zależności od rasy i rodowodu)
  • Podstawowe wyposażenie (legowisko, miski, obroża, smycz): 500-1000 zł
  • Pierwsze szczepienia i odrobaczanie: 300-500 zł
• Koszty miesięczne:
  • Wysokiej jakości karma: 200-400 zł
  • Przysmaki i suplementy: 100-200 zł
  • Ubezpieczenie: 50-150 zł
• Koszty okresowe:
  • Regularne wizyty u weterynarza: 200-400 zł
  • Szczepienia przypominające: 150-300 zł rocznie
  • Ubranka na zimę: 200-500 zł (wymiana co 1-2 sezony)
  • Akcesoria do pielęgnacji: 100-300 zł rocznie

Podsumowanie

Charty to niezwykle eleganckie i szybkie psy, które łączą w sobie spokój, inteligencję i silny instynkt łowiecki. Są idealne dla osób aktywnych, które mogą zapewnić im odpowiednią ilość ruchu i troskliwej opieki. Mimo że wymagają pewnego doświadczenia w prowadzeniu psa, odwdzięczają się bezgraniczną lojalnością i przywiązaniem do właściciela.

Przed podjęciem decyzji o posiadaniu charta, warto dokładnie przemyśleć swoje możliwości czasowe i finansowe. Należy również pamiętać, że każda z ras chartów ma swoje specyficzne wymagania i cechy charakteru, które trzeba wziąć pod uwagę przy wyborze konkretnej odmiany.