Słownik akwarystyczny dla początkujących - Poradnik dla każdego akwarysty

Hobby polegające na zakładaniu i prowadzeniu akwariów, hodowli ryb, roślin oraz innych organizmów wodnych. To nie tylko pasja, ale również nauka o życiu w środowisku wodnym.

Szklany lub akrylowy zbiornik służący do hodowli organizmów wodnych. Akwaria domowe mogą być różnych typów: słodkowodne, morskie, biotopowe, holenderskie, naturalnego akwarium (nature aquarium) czy akwarium dla krewetek.

Zbiornik odwzorowujący konkretny biotop naturalny (np. fragment amazońskiej rzeki, jezioro Malawi) wraz z charakterystyczną dla niego florą i fauną.

Sztuka tworzenia podwodnych krajobrazów w akwarium, skupiająca się na estetycznym aranżowaniu roślin, skał, korzeni i innych elementów dekoracyjnych.

Proces stabilizacji biologicznej nowo założonego akwarium, trwający zazwyczaj od 4 do 8 tygodni, w czasie którego ustala się równowaga mikrobiologiczna i biochemiczna zbiornika.

Regularna, częściowa wymiana wody w akwarium (najczęściej 20-30% objętości), mająca na celu usunięcie nagromadzonych toksyn i odświeżenie parametrów wody.

Podstawowe wyposażenie akwarium służące do oczyszczania wody. Filtry dzielą się na: wewnętrzne, zewnętrzne (kubełkowe), kaskadowe (przepływowe) i gąbkowe. Każdy typ ma swoje zalety i jest odpowiedni dla różnych rodzajów akwariów.

Urządzenie służące do ogrzewania i utrzymywania stałej temperatury wody w akwarium. Większość tropikalnych ryb wymaga temperatury między 23°C a 27°C.

Urządzenie zwiększające natlenienie wody poprzez wprowadzanie do niej pęcherzyków powietrza. Składa się z pompy i dyfuzora (kamienia napowietrzającego).

System lamp zapewniających światło niezbędne do fotosyntezy roślin oraz podkreślający kolory mieszkańców akwarium. Współczesne oświetlenie LED do akwarium oferuje różne tryby i spektra światła.

Materiał pokrywający dno akwarium. Może pełnić funkcję dekoracyjną (żwir, piasek) lub aktywną (podłoża gliniaste, lateryt), wspierającą wzrost roślin.

Specjalistyczne podłoże zawierające składniki odżywcze dla roślin lub wpływające na parametry wody (np. obniżające pH).

Zestaw chemiczny do badania parametrów wody, takich jak: pH, GH, KH, NO₂, NO₃, NH₄/NH₃. Testy mogą być kropelkowe lub paskowe.

Wskaźnik kwasowości/zasadowości wody. Skala od 0 do 14, gdzie 7 jest neutralne, poniżej 7 - kwaśne, powyżej 7 - zasadowe. Większość ryb tropikalnych preferuje pH między 6,0 a 7,5.

Parametr określający stężenie rozpuszczonych w wodzie jonów wapnia i magnezu. Określa się go w stopniach niemieckich (°dGH).

Miara zdolności wody do buforowania zmian pH (stabilizacja pH). Mierzona w stopniach niemieckich (°dKH).

Ogólna ilość rozpuszczonych w wodzie substancji, mierzona w mg/l lub ppm. Ważny parametr szczególnie dla hodowców krewetek.

Kluczowy parametr wpływający na metabolizm organizmów wodnych. Dla większości ryb tropikalnych optymalna temperatura to 24-26°C.

Zdolność wody do przewodzenia prądu elektrycznego, zależna od ilości rozpuszczonych w niej soli. Mierzona w µS/cm.

Fundamentalny proces biologiczny zachodzący w akwarium, polegający na przekształcaniu toksycznego amoniaku (NH₃/NH₄⁺) w azotyny (NO₂⁻), a następnie w mniej szkodliwe azotany (NO₃⁻). Jest kluczowy dla stabilności biologicznej akwarium.

Proces oczyszczania wody przy udziale bakterii nitryfikacyjnych, które rozkładają szkodliwe związki azotowe.

Fizyczne usuwanie cząstek zawiesin i zanieczyszczeń z wody akwariowej za pomocą gąbek, włóknin lub innych materiałów filtracyjnych.

Usuwanie rozpuszczonych w wodzie substancji chemicznych za pomocą adsorbentów, jak węgiel aktywny czy żywice.

Mikroorganizmy odpowiedzialne za przetwarzanie amoniaku w azotyny (bakterie Nitrosomonas) i azotyny w azotany (bakterie Nitrobacter). Są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania cyklu azotowego.

Bardzo toksyczny związek powstający z rozkładu odchodów ryb, niezjedzonego pokarmu i martwych organizmów. Nawet niskie stężenia mogą być śmiertelne dla ryb.

Pośredni produkt cyklu azotowego, również toksyczny dla mieszkańców akwarium. Wysokie stężenie azotynów świadczy o niestabilnym cyklu azotowym.

Końcowy produkt cyklu azotowego. Mniej toksyczne niż amoniak i azotyny, ale nadal szkodliwe w wysokich stężeniach. Są usuwane przez podmiany wody i pobierane przez rośliny jako nawóz.

Rośliny wodne lub bagienne hodowane w akwarium. Spełniają funkcje: estetyczne, biologiczne (produkcja tlenu, pochłanianie azotanów) i zapewniają schronienie dla ryb.

Niskie rośliny sadzone na przedzie akwarium, zwykle do 10 cm wysokości (np. mech jawajski, mikrantemum monte carlo).

Rośliny średniej wysokości (10-30 cm) sadzone w środkowej części akwarium (np. kryptokoryny, anubiasy).

Wysokie rośliny (powyżej 30 cm) sadzone z tyłu akwarium, tworzące tło kompozycji (np. rogatek, hygrophila).

Dostarczanie roślinom akwariowym niezbędnych makro- i mikroelementów w formie nawozów płynnych lub tabletek podłożowych.

Gaz niezbędny do fotosyntezy roślin akwariowych. W gęsto obsadzonych akwariach często stosuje się dodatkowe systemy dozowania CO₂.

Niepożądane organizmy fotosyntetyzujące, które mogą pojawiać się w akwarium. Występują w różnych formach: nitkowate, pędzlowate, punktowe, brązowa otoczka, czarna broda i inne.

Pasożytnicza choroba ryb powodowana przez pierwotniaki, objawiająca się białymi, przypominającymi ziarnka soli kropkami na ciele ryby.

Infekcja grzybicza objawiająca się białym, watowatym nalotem na ciele ryby, często atakująca osłabione lub uszkodzone ryby.

Bakteryjna infekcja objawiająca się rozdwajaniem, strzępieniem i rozpadem płetw ryb. Często związana ze złymi warunkami wodnymi.

Okres izolacji nowych ryb w osobnym zbiorniku przed wprowadzeniem ich do głównego akwarium, mający na celu obserwację pod kątem chorób.

Preparaty do leczenia chorób ryb i innych zwierząt akwariowych. Należy stosować ostrożnie, zgodnie z zaleceniami, ponieważ mogą zaburzać równowagę biologiczną.

Specjalna sól stosowana w łagodzeniu niektórych chorób ryb słodkowodnych. Nie należy mylić z solą morską używaną w akwariach morskich.

Narzędzie służące do usuwania zanieczyszczeń z dna akwarium podczas podmiany wody.

Przyrząd do usuwania glonów ze ścianek akwarium, dostępny w wersjach magnetycznych i z wymiennymi ostrzami.

Urządzenie podobne do syfonu, służące do delikatnego czyszczenia dna bez usuwania dużej ilości wody.

Długie szczypce służące do pielęgnacji roślin, usuwania martwych liści czy precyzyjnego karmienia.

Preparat dodawany do świeżej wody kranowej w celu neutralizacji chloru, chloramin i metali ciężkich przed dodaniem jej do akwarium.

Metoda zwalczania glonów polegająca na całkowitym wyłączeniu światła w akwarium na okres 3-5 dni.