Skręt żołądka u psa (GDV) – cichy zabójca dużych ras. Jak rozpoznać objawy i wygrać wyścig z czasem?

Co to jest GDV? Balon, który się zaciska

Aby zrozumieć powagę sytuacji, musimy wyobrazić sobie żołądek psa jako balon zawieszony na dwóch "rurkach": przełyku (wejście) i jelicie (wyjście). GDV przebiega w dwóch etapach, które często następują jeden po drugim:

Etap 1: Rozszerzenie (Dilatacja)

Żołądek wypełnia się gazem, płynem lub jedzeniem. Pies nie może "odbeknąć" nadmiaru powietrza. Żołądek pęcznieje, uciskając przeponę (utrudniając oddychanie) i duże naczynia krwionośne w jamie brzusznej.

Etap 2: Skręt (Volvulus)

To moment krytyczny. Wypełniony, ciężki żołądek obraca się wokół własnej osi (zazwyczaj o 180 do 360 stopni). Dochodzi do zaciśnięcia "wlotu" i "wylotu".

Grupy ryzyka: Czy Twój pies jest na celowniku?

Skręt żołądka może przydarzyć się każdemu psu (nawet jamnikowi), ale statystyka jest bezlitosna dla ras dużych i olbrzymich o głębokiej klatce piersiowej. Ich anatomia sprawia, że żołądek ma więcej "luzu" do obrotu.

Rasy najwyższego ryzyka:

• Dog Niemiecki (Ryzyko życiowe wynosi aż 37%!)
• Bernardyn
• Wyżeł Weimarski
• Wilczarz Irlandzki
• Seter Irlandzki i Gordon
• Owczarek Niemiecki
• Akita
• Bokser

Ryzyko wzrasta wraz z wiekiem. Psy starsze (powyżej 7 lat) są dwukrotnie bardziej narażone niż młode, prawdopodobnie z powodu osłabienia więzadeł żołądka.

Czerwone Flagi: Puste wymioty i bęben zamiast brzucha

Objawy pojawiają się nagle, zazwyczaj krótko po dużym posiłku, wypiciu dużej ilości wody lub wysiłku fizycznym. Jeśli zauważysz kombinację poniższych sygnałów, jedź do weterynarza natychmiast. Nie dzwoń, nie pytaj na forum – wsiadaj w samochód.

1. Bezskuteczne próby wymiotowania (Retching): To najbardziej charakterystyczny objaw. Pies dławi się, garbi, wykonuje ruchy jak przy wymiotach, ale wypluwa tylko gęstą, białą pianę (ślinę) lub nic. Przełyk jest zaciśnięty, treść nie może wyjść.
2. Powiększony obrys brzucha: Brzuch staje się twardy i napięty jak bęben. Jeśli postukasz w niego palcem, usłyszysz charakterystyczny, "pusty" odgłos (tympaniczny).
3. Niepokój i dyszenie: Pies nie może znaleźć sobie miejsca, kładzie się i wstaje, dyszy, ślini się. Widać w jego oczach panikę i ból.
4. Blade błony śluzowe: Podnieś wargę psa. Jeśli dziąsła są blade lub sine (zamiast różowych), oznacza to wstrząs.

Dlaczego to się dzieje? Pośpiech, stres i anatomia

Naukowcy (m.in. z Purdue University) od lat badają przyczyny GDV. Choć nie wszystko jest jasne, wyłoniono główne czynniki ryzyka:

• Szybkie jedzenie (Aerofagia): Psy, które "pochłaniają" karmę w sekundy, połykają ogromne ilości powietrza. To powietrze rozdyma żołądek.
• Jeden duży posiłek dziennie: Obciąża żołądek bardziej niż dwa mniejsze.
• Stres i temperament: Psy lękliwe, nerwowe lub agresywne są bardziej narażone na skręt niż psy o spokojnym usposobieniu.
• Aktywność po jedzeniu: Bieganie, skakanie czy tarzanie się z pełnym brzuchem sprzyja rotacji organu.

Jak zapobiegać? Miski spowalniające i zasada sjesty

Jako opiekun masz realny wpływ na zmniejszenie ryzyka. Wprowadź te zasady już dziś:

1. Mechaniczne spowalnianie jedzenia

Jeśli Twój pies jest "odkurzaczem", musisz to zmienić. Miski spowalniające jedzenie (z labiryntem) wymuszają wolniejsze pobieranie pokarmu, gryzienie i – co najważniejsze – zapobiegają łykaniu powietrza. To najtańsza i najskuteczniejsza polisa ubezpieczeniowa.

2. Zasada "Świętego Spokoju" (Sjesta)

Wprowadź żelazną zasadę: 30 minut przed jedzeniem i 90 minut po jedzeniu pies odpoczywa. Żadnych spacerów, aportowania piłki czy szaleństw z innymi psami. Pełny żołądek potrzebuje bezruchu, by spokojnie trawić.

3. Podział posiłków

Nigdy nie karm psa raz dziennie. Podziel dzienną dawkę na 2 lub 3 mniejsze posiłki. Mniejsza objętość w żołądku = mniejsze ryzyko rozszerzenia.

4. Dieta i namaczanie

Unikaj karm z dużą zawartością tłuszczu w pierwszych składnikach (tłuszcz spowalnia opróżnianie żołądka). Wiele osób poleca namaczanie suchej karmy, aby nie pęczniała w brzuchu, choć badania nie potwierdziły jednoznacznie skuteczności tej metody.

Na stole operacyjnym: Gastropeksja

Leczenie skrętu jest wyłącznie chirurgiczne. Lekarz musi odbarczyć żołądek (wypuścić gaz), odkręcić go do prawidłowej pozycji i ocenić, czy ściana żołądka lub śledziona nie obumarły (martwica wymaga usunięcia fragmentu).

Kluczowym elementem operacji jest Gastropeksja – czyli chirurgiczne przyszycie żołądka do ściany jamy brzusznej. Zapobiega to ponownemu skrętowi w przyszłości (choć nie zapobiega samemu rozszerzeniu/wzdęciu). Właściciele ras olbrzymich (np. Dogów) często decydują się na profilaktyczną gastropeksję przy okazji kastracji, gdy pies jest zdrowy.

Fakty i mity: Czy woda z lodem powoduje skręt?

MIT: "Podwyższone miski zapobiegają skrętowi."
Przez lata tak sądzono. Jednak szerokie badania (Glickman et al.) wykazały, że jedzenie z podwyższenia może wręcz zwiększać ryzyko skrętu u dużych ras (zmienia się kąt przełyku i łatwiej o połykanie powietrza). Lepiej karmić z poziomu podłogi, chyba że lekarz zaleci inaczej z powodów ortopedycznych.

MIT: "Zimna woda powoduje skręt."
Sama temperatura wody nie jest problemem. Problemem jest łapczywe wypicie wiadra wody po wysiłku. Podawaj psu wodę małymi porcjami po spacerze, by nie "zalał" żołądka naraz.

FAQ – Pytania, które ratują życie