Zatrucie u psa – pierwsza pomoc krok po kroku. Kiedy wywołać wymioty, a kiedy natychmiast jechać do weterynarza?

Detektyw w domu: Jak rozpoznać zatrucie?

Zatrucie nie zawsze wygląda spektakularnie. Czasami objawy są subtelne i narastają powoli, innym razem uderzają z siłą pioruna (szczególnie przy neurotoksynach). Jeśli nie widziałeś momentu spożycia, musisz czytać z mowy ciała psa.

Objawy ze strony układu pokarmowego (najczęstsze):

• Gwałtowne wymioty (czasem z krwią lub dziwną treścią).
• Biegunka (często smolista lub krwista).
• Ślinotok (piana z pyska) – sygnał nudności lub oparzenia przełyku.
• Bolesny, napięty brzuch (tzw. "deskowaty").

Objawy neurologiczne (bardzo groźne):

• Drgawki, drżenie mięśni.
• Niezborność ruchów (pies zachowuje się jak pijany).
• Rozszerzone źrenice, brak reakcji na światło.
• Nadmierne pobudzenie lub skrajna apatia (śpiączka).

Algorytm działania: 4 kroki, które ratują życie

Jeśli przyłapałeś psa na gorącym uczynku lub podejrzewasz zatrucie, działaj według schematu:

1. Przerwij jedzenie: Zabierz psu resztki substancji. Jeśli trzeba, wyciągnij je z pyska (ostrożnie, pies w bólu może ugryźć).
2. Zabezpiecz dowód: Nie wyrzucaj opakowania! Weź etykietę, resztkę rośliny czy wymiociny do weterynarza. Skład chemiczny determinuje wybór odtrutki.
3. Oceń czas: Jeśli od zjedzenia minęło mniej niż 2 godziny, trucizna jest jeszcze w żołądku – mamy szansę ją usunąć. Jeśli minęło więcej czasu, wchłonęła się do jelit – wymioty nie pomogą, potrzebne są kroplówki i leki.
4. Zadzwoń do weterynarza: Zanim zrobisz cokolwiek, zadzwoń. Powiedz co pies zjadł i ile waży. Lekarz powie, czy wywoływać wymioty.

Wywoływanie wymiotów: Woda utleniona – instrukcja i zagrożenia

Wywoływanie wymiotów to miecz obosieczny. Możesz uratować psu życie lub go dobić. Dlatego stosuj tę metodę TYLKO po konsultacji telefonicznej z lekarzem lub gdy nie masz możliwości dotarcia do kliniki w ciągu 30 minut.

Kiedy NIE WOLNO wywoływać wymiotów?

• Pies zjadł substancję żrącą (wybielacz, kret do rur, kwasy) – wymioty poparzą przełyk po raz drugi.
• Pies zjadł ostry przedmiot (szkło, igła) – cofając się, uszkodzi narządy.
• Pies jest nieprzytomny, ma drgawki lub problemy z oddychaniem (ryzyko zachłyśnięcia).
• Pies jest rasy brachycefalicznej (Mops, Buldog) – u nich ryzyko zachłystowego zapalenia płuc jest ogromne.

Instrukcja (Woda utleniona 3%):

Jedynym bezpiecznym domowym środkiem jest woda utleniona 3%. Działa drażniąco na błonę śluzową żołądka, prowokując odruch wymiotny.

Dawkowanie: 1-2 ml na każdy kilogram masy ciała psa. (Dla psa 10 kg = 10-20 ml, czyli ok. 1-2 łyżki stołowe). Nie przekraczaj 50 ml na psa, niezależnie od wielkości.

Podaj strzykawką do kącika pyska. Jeśli po 10 minutach pies nie zwymiotuje, możesz powtórzyć dawkę RAZ. Jeśli nadal nic – jedź do weterynarza. Nie podawaj trzeciej dawki.

Czego NIE ROBIĆ? Sól, mleko i olej

W stresie sięgamy po "babcinie metody". Niestety, w przypadku psów są one często zabójcze.

• SÓL: Nigdy nie syp soli do gardła psa! To stary, szkodliwy mit. Nadmiar sodu prowadzi do obrzęku mózgu, drgawek i śmierci. Zatrucie solą jest często groźniejsze niż pierwotna przyczyna.
• MLEKO: Nie neutralizuje trucizn. Wręcz przeciwnie – tłuszcz w mleku przyspiesza wchłanianie trucizn rozpuszczalnych w tłuszczach (np. niektóre pestycydy, leki).
• OLEJ: Podanie oleju na "poślizg" może spowodować zachłyśnięcie tłuszczowe i ciężkie zapalenie płuc.

Węgiel aktywny – dawka ma znaczenie

Jeśli udało się wywołać wymioty, lub minęło zbyt dużo czasu na ich wywołanie, kolejnym krokiem jest podanie adsorbentu – czyli substancji, która "wyłapie" toksyny w jelitach, zanim trafią do krwi.

Najlepszy jest węgiel aktywny. Ale uwaga: 1 tabletka nie pomoże. Dawka dla psa przy zatruciu jest ogromna: 1 do 5 gramów na kilogram masy ciała. Standardowa tabletka ma 150-300 mg. Oznacza to, że dla psa ważącego 10 kg musisz podać kilkadziesiąt tabletek! Węgiel podajemy rozkruszony, zmieszany z wodą (papka).

Nie podawaj przypalonego chleba! To mit. Ilość węgla w toście jest śladowa, a akrylamid ze spalenizny jest rakotwórczy.

Najczęstsze trucizny i ich specyficzne objawy

Warto wiedzieć, z czym walczymy. Oto "Wielka Czwórka" domowych zagrożeń:

1. Czekolada (Teobromina)

Im ciemniejsza czekolada, tym gorzej. Objawy: pobudzenie, szybkie bicie serca, drżenie mięśni, wymioty. Dawka śmiertelna zależy od wagi psa, ale gorzka czekolada jest groźna nawet w małych ilościach.

2. Ksylitol (Słodzik w gumach do żucia)

Cichy zabójca. Powoduje gwałtowny wyrzut insuliny i drastyczny spadek cukru we krwi (hipoglikemię) w ciągu 15-30 minut. Objawy: wymioty, utrata koordynacji, zapaść. Później niszczy wątrobę.

3. Winogrona i Rodzynki

Nawet garść może spowodować ostrą niewydolność nerek. Nie wiadomo, co dokładnie truje (kwas winowy?), dlatego nie ma bezpiecznej dawki. Objawy pojawiają się po 24h (brak moczu, apatia).

4. Trutka na szczury (Antykoagulanty)

Działa z opóźnieniem (3-5 dni). Blokuje krzepnięcie krwi. Objawy: bladość dziąseł, siniaki na brzuchu, krew w kale, kaszel krwią. Antidotum to witamina K1, ale musi być podana szybko.

Dieta po zatruciu: Jak zregenerować żołądek i wątrobę?

Po opanowaniu sytuacji kryzysowej, organizm psa jest wycieńczony. Żołądek jest podrażniony (przez truciznę i wymioty), a wątroba i nerki ciężko pracują, by oczyścić krew. Przez pierwsze 12-24 godziny weterynarz może zalecić głodówkę.

Następnie wprowadzamy dietę lekkostrawną. Domowy sposób to rozgotowany ryż z chudym kurczakiem/indykiem (bez skóry i kości) i marchewką. Jednak znacznie bezpieczniejszym i zbilansowanym rozwiązaniem są gotowe karmy weterynaryjne typu "Gastro Intestinal".

Warto również wesprzeć odbudowę flory bakteryjnej jelit, która została zniszczona przez biegunkę i toksyny. Niezbędne będą probiotyki. Sprawdź dział witaminy i suplementy dla psa, aby wybrać preparat wspierający mikrobiom.

FAQ – Pytania ratunkowe